به نقل از «جام جم آنلاین»

آغاز ستیز سرهنگی مشروطه خواه با قزاقان هوادار استبداد

تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۴۳۸۴۴

به گزارش جام جم آنلاین، ۱۳ فروردین ۱۳۰۰ کلنل محمدتقی خان پسیان قیام خود را در خراسان آغاز کرد. محمدتقی به سال ۱۳۰۹ ه. ق در تبریز دیده به جهان گشود و تحصیلات مقدماتی خویش را در همان شهر به پایان رسانید و سپس به تهران رفته وارد مدرسه نظامی شد و براساس شایستگی و لیاقتی که داشت پله‌های ترقی را پیمود. ابتدای خدمت او در قزوین بود و بعد از آن به بروجرد و همدان و رفت و بواسطه کاردانی موفق به دریافت مدال طلای نظامی از طرف وزارت جنگ شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماجرای تپه مصلی

یکی از مهمترین اقدامات پسیان نقش آفرینی او در ماجرای تپه مصلی بود. در جریان جنگ جهانی اول با وجود اعلام بی¬طرفی ایران قشون روس با این بهانه که آلمان¬ها در تهران اسلحه آوردند و گروه های مردمی تشکیل دادند، تصمیم گرفت به تهران بیاید تا از سفارتخانه و اتباع خود محافظت کند. روس ها با بیش از ۲ هزار سرباز و ۷ عراده توپ از قزوین به سمت تهران حرکت کردند و در کرج اردو زدند. سیاست دولت ایران تغییر پایتخت به اصفهان و بردن احمدشاه از تهران بود. رجال و نمایندگان مجلس این طرح را عملی کردند و از تهران رفتند؛ اما، احمدشاه در آخرین دقایق منصرف شد و در تهران ماند. نمایندگان و رجال به قم رفتند و در آنجا کمیتۀ دفاع ملی را تشکیل دادند. 

مهاجرین از قم به رباط¬کریم، ساوه، همدان و کرمانشاه رفتند و در طول مسیر با قوای روس جنگیدند. در کرمانشاه حکومت موقتی به ریاست نظام¬السلطنه مافی تشکیل شد؛ اما، در آنجا نیز با شکست های پی درپی از روس ها مهاجرین مجبور به عقب-نشینی از کرمانشاه شدند. برخی به کاظمین رفتند. در فروردین ۱۲۹۵ اعضای کمیته دفاع ملی در قصرشیرین جمع شدند.

در جریان درگیری قوای روس با کمیته دفاع ملی و ژاندارم¬ها، سپاهیان روس قصد داشتند تا از راه ایران به کرکوک در خاک عثمانی بروند. بریگاد قزاق مأمور شد تا در دسته¬هایی سواره و پیاده امنیت راه ها را در شهر‌هایی (رشت، قزوین، همدان و کرمانشاه) که در این مسیر قراردارند تأمین کند. به همین علت ماژور دماره آلمانی فرمانده ژاندارمری غرب تصمیم گرفت قزاق ها را در شهر‌های مختلف خلع سلاح کند. او به کلنل محمدتقی خان پسیان (فرمانده گردان همدان) دستور خلع سلاح قزاق های همدان را صادر کرد. این در حالی بود که، در این زمان رضاخان از فرماندهان آتریاد همدان بود.

 

در جریان این درگیری قزاق ها شکست خوردند و برخی فرار کرده و برخی اسیر شدند. رضاخان جزو قزاق هایی بود که فرار کرد و مدتی منزل شخصی به نام فضل الله زاهدی مخفی شده بود.

درگیری کلنل با نیرو‌های روس همچنان ادامه داشت، اما برخی کارشکنی‌ها او را دلزده کرد و از خدمت کناره گرفت و کمی بعد برای درمان ورم کبد عازم آلمان شد. در آنجا نیز بی کار نماند و بعد از یک سال وارد نیروی هوایی آلمان شد و دوره خلبانی را گذراند، بعد از آن به علت کسالت وارد نیروی زمینی آلمان شده به خدمت خود ادامه داد و در این حین به تحصیل ریاضی و موسیقی نیز پرداخت.  

وی پس از بازگشت به ایران در زمان وزارت وثوق الدوله با وجود لیاقت و شایستگی مدت پنج ماه بی کار ماند تا در دوره وزارت مشیرالدوله به سمت رئیس ژاندارمری خراسان منسوب شد.

باید یادآور شد که خراسان در این زمان که قوام السلطنه والی آن بود اوضاع نامناسبی داشت؛ کلنل خود درباره اوضاع خراسان می‌نویسد: «از بدو تصدی دچار یک سلسله اشکالات و مسائل لاینحلی گردیدم که دائما مرا در زحمت داشته و آنی راحتم نمی‌گذاشتند از جمله مسئله حقوق معوقه بود که با وجود اینکه بودجه ژاندامری همه ماهه مرتباً از طرف ادراه مالیه پرداخته شده بود و حقوق چندین برج افراد نرسیده و مبلغ معتنابهی نیز اشخاص خارج طلبکار بودند و خیلی چیز‌های دیگر که شرحش کتاب مفصلی لازم دارد».

 

پس از کودتا و به قدرت رسیدن سیدضیاء الدین طباطبایی، کلنل تقی خان، قوام السلطنه را دستگیر و به تهران می‌فرستد، اما در کمال ناباوری چندی بعد قوام السلطنه با حکم وزارت از زندان آزاد شد. در این هنگام محمدتقی خان پسیان دست به قیام می‌زند و ارتباط خویش را از تهران قطع می‌کند. با چنین حادثه‌ای پسیان از عاقبت خود اندیشناک شد و در اقدامی پیشدستانه با عزل والی، اداره حکومت خراسان را بر عهده گرفت و با حمایت او حزب ملی در خراسان تشکیل شد.

در مرداد ۱۳۰۰شمسی، دولت بار دیگر صمصام‌السلطنه بختیاری را به حکومت خراسان منصوب کرد و صمصام‌السلطنه نیز برای دلجویی یا فریب کلنل محمدتقی خان پسیان با آگاهی از محبوبیت و نفوذ او در خراسان او را طی حکمی به کفالت ایالت خراسان منصوب و با او مدارا کرد. اما در اواخر مرداد ۱۳۰۰شمسی، قوام‌السلطنه با کلنل علناً مخالفت کرد و بدو پیشنهاد کرد که تحت شرایط زیر کشور ترک کند: 
۱- کلنل حقوق دو ساله خود را برداشته به اروپا مسافرت کند.
۲- محاسبات را ظرف ۱۵ روز بسته و امور ایالت را به تولیت آستانه واگذار کند. 
۳- به کلیه افسران ژاندارم و اهالی محل دولت تأمین دهد.
۴- از طرف دولت به قوای ایلیات توصیه خواهد شد که با کلنل مدارا کرده او را به سرحد برسانند. 

اما کلنل این پیشنهاد‌ها را نپذیرفت و قوام طی تلگراف‌هایی برای حاکمان و خوانین منطقه، کلنل را یاغی و متمرد خواند و دستور شورش برعلیه او را صادر کرد. بدین ترتیب سردار معزز والی بجنورد، شجاع‌الملک رئیس ایل هزاره، شوکت‌السلطنه و سیدحیدر رؤسای طوایف سریری و سالار خان بلوچ جهت جنگ با کلنل بسیج شدند. با خیانت برخی از هم قطاران کلنل، وی پس از جنگ‌های متوالی در جعفرآباد که در دو فرسخی قوچان قرار داشت به محاصره نیرو‌های متخاصم در می‌آید و بعد از اصابت هفت گلوله جان به جان آفرین تسلیم می‌کند. 

محمدتقی خان پسیان آلمانی، فرانسه و انگلیسی می‌دانسته و روسی نیز آموخته بود و کتاب‌هایی نیز از این زبان‌ها ترجمه نموده بود حتی در آلمان «سه سرود ملی» و «هفت آواز محلی ایرانی» را با مختصر مقدمه‌ای به زبان آلمانی می‌نویسد که به گفته خودش بسیار مود توجه اهل موسیقی آلمان قرار می‌گیرد؛ وی طبعی لطیف داشت و گاهی شعر نیز می‌سرود و به گفته خودش در برخی جنگ‌ها اشعار حماسی فردوسی را همراه داشته که برای سربازان می‌خوانده است.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: محمدتقی خان پسیان رضاخان میرپنج قوام السلطنه جنگ جهانی اول محمدتقی خان پسیان قوام السلطنه قزاق ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۴۳۸۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طرح انسداد مرزهای شرقی کشور آغاز شد

فرمانده آماد و پشتیبانی منطقه شمال شرق نیروی زمینی ارتش گفت: چهار گروه مهندسی مرز نیروی زمینی ارتش برای اجرای طرح انسداد مرزهای شرقی ( افغانستان) وارد منطقه شده‌اند. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد،به نقل از روابط عمومی منطقه شمال شرق نیروی زمینی ارتش، سرتیپ دوم ستاد حسن مکفی در مراسم نامگذاری اماکن و تاسیسات مجموعه شرکت آب و فاضلاب مشهد به نام شهید «ولی الله فلاحی» اظهارداشت: طبق اعلام وزیر کشور مبلغ 3 میلیارد دلار اعتبار برای اجرای طرح انسداد مرز شرقی (مرز با افغانستان) اختصاص یافته است.

وی افزود: اجرای دیوار بتنی چهار متری، سیم خاردار، فنس و جاده اصولی از مواردی است که در بازه زمانی سه ساله اجرا می‌شود.

مکفی بیان کرد: منطقه شمال شرق، استان‌های مازندران، گلستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و سمنان را دربرمی‌گیرد که عملیات و لجستیک را باید در این استان‌ها اداره کنیم ضمن اینکه مرز افغانستان نیز از مهر 1397 به ارتش واگذار شد و در مرز مستقر هستیم.

 فرمانده آماد و پشتیبانی منطقه شمال شرق نیروی زمینی ارتش گفت: استان خراسان رضوی از شمال و شمال شرق 531 کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان و از شرق حدود 302 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد.

مکفی خاطرنشان کرد: سرلشکر فلاحی بعد از پیروزی انقلاب نقش مهمی در ارتش و ساماندهی نیروها ایفا کرد؛ امروز نیز به مناسبت سالروز تولد شهید فلاحی و همچنین آغاز عملیات بیت المقدس، تاسیسات شرکت آب و فاضلاب مشهد به نام این شهید ارزشمند نام‌گذاری شد تا یاد و خاطره این شهدای بزرگ همیشه همراه ما باشد.

انتهای پیام/282/.